اثرات حشره کش سایپرمترین(cypermethrin) بر پاسخ های بیوشیمیایی در کرم های خاکی قرمز(lumbricus rubellus)

در پژوهش حاضر کرم های خاکی قرمز lumbricus rubellus به عنوان مدل جانوری در بررسی اثر استرس های اکسیداتیو مورد استفاده قرار گرفتند. کرم های خاکی از جهت فراوانی و دارا بودن سیستم بدنی منحصر به فرد، به عنوان یکی از مناسب ترین مدل ها در تحقیقات تاکسیکولوژی کاربرد فراوان دارند. در این مطالعه، حشره کش سایپرمترین (lc50=450 mg/kg soil) در غلظت های زیر حد کشندگی 50،25 و 100 میلی گرم در هر کیلو گرم خاک به عنوان استرسور اکسیداتیو، در دو دوره ی زمانی 3 و 5 روزه مورد استفاده قرار گرفت. از کرم های مورد مطالعه هوموژنیت و مایع سلومی تهیه شد. اندازه گیری میزان پراکسیداسیون لیپیدها (lpo) در عصاره ی کل بدن و مایع سلومی و هم چنین فعالیت آنزیمی کاتالاز و توان آنتی اکسیدانی تام (tac) مایع سلومی کرم های خاکی قرمز توسط روش frap (سنجش قدرت آنتی اکسیدانی به کمک احیاء آهن فریک) به انجام رسیدند. تست گریز از محل بر روی کرم های خاکی قرمز مورد بررسی قرار گرفت و هم چنین از بافت های آسیب دیده این مدل جانوری اسلایدهای میکروسکوپی تهیه گردید. نتایج حاصل از آنالیز داده ها در مقایسه با کنترل نشان داد که، میزان lpo در هر دو عصاره ی کل بدن و مایع سلومی به دنبال افزایش میزان mda به صورت وابسته به غلظت و زمان، افزایش یافته است. کاتالاز به عنوان یکی از انواع آنتی اکسیدان های آنزیمی در شرایط مختلف مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که فعالیت ویژه این آنزیم با افزایش غلظت سایپرمترین کاهش یافته و در غلظت های بالاتر این کاهش معنی دارتر بوده است. به علاوه به کمک روش frap مشخص گردید که توان آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک کرم های خاکی به طور معنی دار کاهش یافته است لذا می توان این گونه نتیجه گیری نمود که بروز استرس اکسیداتیو در کرم های خاکی تیمار شده موجب انتقال نمونه های مختلفی از رادیکال های آزاد به درون مایع سلومیک کرم های خاکی شده که بدین ترتیب بخش عمده ای از سیستم های آنتی اکسیدانی در مایع سلومیک به صرف مقابله و خنثی سازی رادیکال های مذکور شده است. هم چنین با بررسی نتایج مشخص گردید که میزان گریز از محل کرم های خاکی قرمز با افزایش میزان غلظت سایپرمترین به میزان زیادی افزایش یافته که این نشان دهنده ی عدم تحمل شرایط جدید (آلودگی با آفت کش) برای کرم های خاکی بوده است. بررسی های هیستوپاتولوژیک انجام شده بر روی بافت های این مدل جانوری نیز القای استرس اکسیداتیو و به دنبال آن آسیب های بافتی را در بخش های مختلف مقطع عرضی کرم های خاکی نشان می دهد. کلمات کلیدی: سایپرمترین، کرم خاکی قرمز، استرس اکسیداتیو، تست frap ، تست گریز از محل.